ფიბულას მოტეხილობა: სიმპტომები, მკურნალობა და გამოჯანმრთელება

ამ სტატიის შინაარსი:

ფიბულას მოტეხილობის სახეები

მკურნალობა

რეაბილიტაცია და ფიზიკური თერაპია

ფიბულას მოტეხილობის სახეები

ფიბულას მოტეხილობა შეიძლება ძვლის ნებისმიერ წერტილში მოხდეს და შეიძლება განსხვავდებოდეს სიმძიმისა და ტიპის მიხედვით. ფიბულას მოტეხილობის ტიპებია:

Lმაგის ძვლები

ფიბულას ძვალი ფეხის ორი ძვლიდან ყველაზე პატარაა და ზოგჯერ მას წვივის ძვალსაც უწოდებენ.

ლატერალური მალეოლუსის მოტეხილობები ვითარდება, როდესაც ფიბულა კოჭის არეშია მოტეხილი.

ფიბულური თავის მოტეხილობები ვითარდება ფიბულას ზედა ბოლოში, მუხლთან.

ავულსიური მოტეხილობები ხდება მაშინ, როდესაც ძვლის მცირე ნაწილი, რომელიც მიმაგრებულია მყესზე ან იოგზე, ძვლის ძირითადი ნაწილიდან შორდება.

სტრესული მოტეხილობები აღწერს სიტუაციას, როდესაც ფიბულა დაზიანებულია განმეორებითი დატვირთვის შედეგად, როგორიცაა სირბილი ან ლაშქრობა.

ფიბულური ლილვის მოტეხილობები ფიბულას შუა ნაწილში ხდება დაზიანების შემდეგ, მაგალითად, ამ არეში პირდაპირი დარტყმის შემდეგ.

ფიბულას მოტეხილობა შეიძლება გამოწვეული იყოს სხვადასხვა დაზიანებით. ის ჩვეულებრივ ასოცირდება ტერფის გადაბრუნებასთან, მაგრამ ასევე შეიძლება გამოწვეული იყოს უხერხული დაშვებით, დაცემით ან წვივის ან კოჭის გარეთა ნაწილში პირდაპირი დარტყმით.

ფიბულას მოტეხილობები ხშირია სპორტში, განსაკუთრებით ისეთ შემთხვევებში, როდესაც საქმე ეხება სირბილს, ხტუნვას ან მიმართულების სწრაფ შეცვლას, როგორიცაა ფეხბურთი, კალათბურთი და ფეხბურთის ფეხბურთი.

სიმპტომები

ტკივილი, შეშუპება და მგრძნობელობა ფიბულას მოტეხილობის ყველაზე გავრცელებული ნიშნები და სიმპტომებია. სხვა ნიშნები და სიმპტომებია:

დაზიანებულ ფეხზე წონის ტარების შეუძლებლობა

სისხლდენა და სისხლჩაქცევები ფეხში

ხილული დეფორმაცია

ფეხში დაბუჟება და სიცივე

შეხებისას ნაზი

დიაგნოზი

ადამიანებმა, რომლებმაც ფეხი დაიზიანეს და რომელიმე სიმპტომი აღენიშნებათ, დიაგნოზის დასასმელად ექიმს უნდა მიმართონ. დიაგნოზის დასმის პროცესში შემდეგი ნაბიჯებია გადადგმული:

ფიზიკური გამოკვლევა: ჩატარდება საფუძვლიანი გამოკვლევა და ექიმი შეისწავლის ნებისმიერ შესამჩნევ დეფორმაციას.

რენტგენი: ეს კვლევები გამოიყენება მოტეხილობის სანახავად და იმის დასადგენად, არის თუ არა ძვალი გადაადგილებული.

მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI): ამ ტიპის ტესტი უზრუნველყოფს უფრო დეტალურ სკანირებას და შეუძლია შიდა ძვლებისა და რბილი ქსოვილების დეტალური სურათების გენერირება.

უფრო ზუსტი დიაგნოზის დასმისა და ფიბულას მოტეხილობის სიმძიმის შესაფასებლად შეიძლება დაინიშნოს ძვლის სკანირება, კომპიუტერული ტომოგრაფია (CT) და სხვა ტესტები.

მკურნალობა

მოტეხილი ფიბულა

ფიბულას მარტივი და რთული მოტეხილობები კლასიფიცირდება იმის მიხედვით, დაზიანებულია კანი თუ გამოვლენილია ძვალი.

ფიბულას მოტეხილობის მკურნალობა შეიძლება განსხვავებული იყოს და დიდად არის დამოკიდებული მოტეხილობის სიმძიმეზე. მოტეხილობა კლასიფიცირდება როგორც ღია ან დახურული.

ღია მოტეხილობა (რთული მოტეხილობა)

ღია მოტეხილობის დროს ან ძვალი კანში გადის და ჩანს, ან ღრმა ჭრილობა ძვალს კანში აშიშვლებს.

ღია მოტეხილობები ხშირად მაღალი ენერგიის ტრავმის ან პირდაპირი დარტყმის შედეგია, როგორიცაა დაცემა ან საავტომობილო შეჯახება. ამ ტიპის მოტეხილობა ასევე შეიძლება განვითარდეს ირიბად, მაგალითად, მაღალი ენერგიის დაგრეხილი ტიპის დაზიანების დროს.

ამ ტიპის მოტეხილობების გამოსაწვევად საჭირო ძალა ნიშნავს, რომ პაციენტები ხშირად დამატებით დაზიანებებს მიიღებენ. ზოგიერთი დაზიანება შესაძლოა სიცოცხლისთვის საშიში იყოს.

ამერიკის ორთოპედიული ქირურგების აკადემიის მონაცემებით, სხეულის სხვა ნაწილებში ტრავმის განვითარების მაჩვენებელი 40-დან 70 პროცენტამდეა.

ექიმები დაუყოვნებლივ დაამუშავებენ ფიბულას ღია მოტეხილობებს და მოძებნიან სხვა დაზიანებებს. ინფექციის თავიდან ასაცილებლად, პაციენტს ანტიბიოტიკები მიეცემა. საჭიროების შემთხვევაში, ასევე ჩაუტარდება ტეტანუსის საწინააღმდეგო აცრა.

ჭრილობა საფუძვლიანად გაიწმინდება, გამოიკვლევა, სტაბილიზდება და შემდეგ დაიფარება შეხორცების მიზნით. მოტეხილობის სტაბილიზაციისთვის შესაძლოა საჭირო გახდეს ღია რედუქცია და შიდა ფიქსაცია ფირფიტითა და ხრახნებით. თუ ძვლები არ ერთიანდება, შეხორცების ხელშესაწყობად შეიძლება საჭირო გახდეს ძვლის ტრანსპლანტაცია.

დახურული მოტეხილობა (მარტივი მოტეხილობა)

დახურული მოტეხილობის დროს ძვალი მოტეხილია, მაგრამ კანი ხელუხლებელი რჩება

დახურული მოტეხილობების მკურნალობის მიზანია ძვლის თავის ადგილზე დაბრუნება, ტკივილის კონტროლი, მოტეხილობის შეხორცების დროის მიცემა, გართულებების პრევენცია და ნორმალური ფუნქციის აღდგენა. მკურნალობა იწყება ფეხის აწევით. ტკივილის შესამსუბუქებლად და შეშუპების შესამცირებლად გამოიყენება ყინული.

თუ ქირურგიული ჩარევა საჭირო არ არის, მობილობისთვის გამოიყენება ყავარჯნები, ხოლო შეხორცების პროცესში რეკომენდებულია სახვევის, თაბაშირის ან სასეირნო ჩექმის გამოყენება. როგორც კი დაზიანებული ადგილი შეხორცდება, ფიზიკურ თერაპევტის დახმარებით შესაძლებელია დასუსტებული სახსრების გაჭიმვა და გამაგრება.

თუ პაციენტს ეს სჭირდება, ოპერაციის ორი ძირითადი ტიპი არსებობს:

დახურული რედუქცია გულისხმობს ძვლის თავდაპირველ მდგომარეობაში დაბრუნებას მოტეხილობის ადგილას ჭრილობის გაკეთების გარეშე.

ღია რედუქცია და შიდა ფიქსაცია მოტეხილ ძვალს თავდაპირველ პოზიციაზე ასწორებს ისეთი აპარატურის გამოყენებით, როგორიცაა ფირფიტები, ხრახნები და ღეროები.

კოჭს თაბაშირში ან მოტეხილობის გამო მიმაგრებულ ჩექმაში მოათავსებენ შეხორცების პროცესის დასრულებამდე.

რეაბილიტაცია და ფიზიკური თერაპია

რამდენიმე კვირის განმავლობაში თაბაშირში ან სპლიტში ყოფნის შემდეგ, ადამიანების უმეტესობა ფეხს სუსტს და სახსრებს აჭიმულს ხდის. პაციენტების უმეტესობას დასჭირდება გარკვეული ფიზიკური რეაბილიტაცია, რათა დარწმუნდნენ, რომ ფეხი სრულ ძალასა და მოქნილობას აღიდგენს.

ფიზიკური თერაპია

ფეხის სრული აღდგენისთვის შეიძლება საჭირო გახდეს ფიზიკური თერაპიის გარკვეული პროცედურები.

ფიზიოთერაპევტი თითოეულ ადამიანს ინდივიდუალურად შეაფასებს, რათა განსაზღვროს საუკეთესო მკურნალობის გეგმა. თერაპევტს შეუძლია რამდენიმე გაზომვა ჩაატაროს ინდივიდის მდგომარეობის შესაფასებლად. გაზომვები მოიცავს:

მოძრაობის დიაპაზონი

სიძლიერე

ქირურგიული ნაწიბუროვანი ქსოვილის შეფასება

როგორ დადის პაციენტი და როგორ იტანს წონას

ტკივილი

ფიზიკური თერაპია, როგორც წესი, იწყება ტერფის გამაგრებით და მობილობის ვარჯიშებით. როგორც კი პაციენტი საკმარისად ძლიერი გახდება დაზიანებულ ადგილას წონის დასაწევად, ხშირად გამოიყენება სიარულისა და ნაბიჯების ვარჯიშები. წონასწორობა დახმარების გარეშე სიარულის უნარის აღდგენის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ნაწილია. რხევის დაფაზე ვარჯიშები წონასწორობაზე ვარჯიშის შესანიშნავი საშუალებაა.

ბევრ ადამიანს ეძლევა ვარჯიშები, რომელთა შესრულებაც სახლშიც შეუძლიათ, რათა გამოჯანმრთელების პროცესი კიდევ უფრო დაჩქარდეს.

გრძელვადიანი აღდგენა

ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშ სათანადო მკურნალობა და რეაბილიტაცია ზრდის პირის სრული ძალისა და მოძრაობის აღდგენის შანსს. მომავალში ფიბულას მოტეხილობების თავიდან ასაცილებლად, მაღალი რისკის შემცველ სპორტში მონაწილე პირებმა შესაბამისი დამცავი აღჭურვილობა უნდა ატარონ.

ადამიანებს შეუძლიათ შეამცირონ მოტეხილობის რისკი შემდეგი გზით:

შესაბამისი ფეხსაცმლის ტარება

კალციუმით მდიდარი საკვების, მაგალითად, რძის, იოგურტისა და ყველის, დიეტის დაცვა ძვლების სიმტკიცის გასაძლიერებლად

ძვლების გასამაგრებლად წონის აწევის ვარჯიშების შესრულება

შესაძლო გართულებები

მოტეხილი ფიბულები, როგორც წესი, შემდგომი პრობლემების გარეშე შეხორცდება, თუმცა შესაძლებელია შემდეგი გართულებები:

დეგენერაციული ან ტრავმული ართრიტი

ტერფის პათოლოგიური დეფორმაცია ან მუდმივი ინვალიდობა

ხანგრძლივი ტკივილი

კოჭის სახსრის გარშემო ნერვებისა და სისხლძარღვების მუდმივი დაზიანება

ტერფის გარშემო კუნთებში პათოლოგიური წნევის დაგროვება

კიდურების ქრონიკული შეშუპება

ფიბულას ძვლის მოტეხილობების უმეტესობას სერიოზული გართულებები არ ახლავს თან. რამდენიმე კვირიდან რამდენიმე თვემდე პერიოდში პაციენტების უმეტესობა სრულად გამოჯანმრთელდება და შეუძლია ჩვეული საქმიანობის გაგრძელება.