Bot geneest door kraakbeen aan te maken dat het gat dat door de breuk is ontstaan tijdelijk opvult. Dit wordt vervolgens vervangen door nieuw bot.
Een val, gevolgd door een scheur - veel mensen zijn er niet onbekend mee. Gebroken botten zijn pijnlijk, maar de meeste genezen heel goed. Het geheim schuilt in stamcellen en het natuurlijke vermogen van botten om zichzelf te vernieuwen.
Veel mensen denken dat botten stevig, stijf en structureel zijn. Botten zijn natuurlijk essentieel om ons lichaam rechtop te houden, maar ze zijn ook een zeer dynamisch en actief orgaan.
Oud bot wordt voortdurend vervangen door nieuw bot, in een nauwkeurig afgestemd samenspel van de aanwezige cellen. Dit mechanisme van dagelijks onderhoud komt goed van pas wanneer we te maken krijgen met een gebroken bot.
Hierdoor kunnen stamcellen eerst kraakbeen produceren en vervolgens nieuw bot om de breuk te genezen. Dit alles wordt mogelijk gemaakt door een nauwkeurig afgestemde reeks gebeurtenissen.
Bloed komt op de eerste plaats
In de Verenigde Staten vinden jaarlijks ongeveer 15 miljoen fracturen (de technische term voor botbreuken) plaats.
De eerste reactie op een breuk is een bloeding uit de bloedvaten die door onze botten lopen.
Het gestolde bloed verzamelt zich rond de botbreuk. Dit wordt een hematoom genoemd en bevat een netwerk van eiwitten die de opening die door de breuk is ontstaan, tijdelijk opvullen.
Het immuunsysteem komt nu in actie om de ontsteking te stimuleren, wat een essentieel onderdeel is van het genezingsproces.
Stamcellen uit het omliggende weefsel, beenmerg en bloed reageren op de oproep van het immuunsysteem en migreren naar de breuk. Deze cellen starten twee verschillende processen die botgenezing mogelijk maken: botvorming en kraakbeenvorming.
Kraakbeen en bot
Nieuw bot begint zich vooral te vormen aan de randen van de breuk. Dit gebeurt op vrijwel dezelfde manier als botvorming tijdens normaal, dagelijks onderhoud.
Om de lege ruimte tussen de gebroken uiteinden op te vullen, produceren cellen zacht kraakbeen. Dit klinkt misschien verrassend, maar het is vergelijkbaar met wat er gebeurt tijdens de embryonale ontwikkeling en wanneer de botten van kinderen groeien.
De vorming van kraakbeen, of zachte callus, bereikt zijn hoogtepunt ongeveer 8 dagen na het letsel. Dit is echter geen permanente oplossing, omdat kraakbeen niet sterk genoeg is om de druk te weerstaan die botten in ons dagelijks leven ervaren.
De zachte eeltlaag wordt eerst vervangen door een harde, botachtige eeltlaag. Deze is vrij sterk, maar nog steeds niet zo sterk als bot. Ongeveer 3 tot 4 weken na het letsel begint de vorming van nieuw, volgroeid bot. Dit kan lang duren - enkele jaren zelfs, afhankelijk van de grootte en locatie van de fractuur.
Er zijn echter gevallen bekend waarbij het bot niet geneest, wat tot ernstige gezondheidsproblemen kan leiden.
Complicaties
Breuken die abnormaal lang duren om te genezen, of breuken die helemaal niet meer aan elkaar groeien, komen in ongeveer 10 procent van de gevallen voor.
Uit onderzoek is echter gebleken dat dergelijke niet-genezende fracturen veel vaker voorkomen bij rokers dan bij mensen die vroeger rookten. Wetenschappers denken dat dit mogelijk te wijten is aan het feit dat de bloedvatgroei in het genezende bot bij rokers vertraagd is.
Niet-genezende fracturen zijn vooral problematisch in gebieden die veel belast worden, zoals het scheenbeen. Een operatie om de niet-genezende spleet te herstellen is in dergelijke gevallen vaak noodzakelijk.
Orthopedisch chirurgen kunnen bot van een andere plek in het lichaam, bot van een donor of door de mens gemaakte materialen, zoals 3D-geprint bot, gebruiken om het gat te vullen.
Maar in de meeste gevallen maakt bot gebruik van zijn opmerkelijke regeneratievermogen. Dit betekent dat het nieuwe bot dat de breuk opvult, sterk lijkt op het bot van vóór de breuk, zonder een spoor van litteken.
Geplaatst op: 31-08-2017